Saturday, February 15, 2025

तीज मनाउने शैली र यसका असरहरुः

मिनिता पौडेल

तीज पर्व नेपाली समाजमा महिलाहरूको विशेष पर्वको रूपमा मनाइन्छ । यो पर्वमा महिलाहरू व्रत बस्ने, नाचगान गर्ने, र विभिन्न सांस्कृतिक कार्यक्रमहरूमा सहभागी हुने परम्परा छ । तर, पछिल्ला केही वर्षहरूमा तीज पर्वलाई गलत, भड्किलो, र खर्चिलो तरिकाले मनाउने प्रवृत्ति बढ्दै गएको छ । यसले समाजमा थुप्रै समस्याहरू निम्त्याएको छ ।

सबभन्दा पहिले, तीज पर्वलाई अत्यधिक खर्चिलो बनाउने प्रवृत्तिले आर्थिक समस्या निम्त्याएको छ । महिलाहरू महँगा कपडा, गहना, र सौन्दर्य सामग्रीहरूमा अत्यधिक पैसा खर्च गर्छन् । यसले गरिब र मध्यम वर्गीय परिवारहरूमा आर्थिक बोझ थपिदिन्छ । तीज पर्वको वास्तविक उद्देश्य व्रत बस्ने र भगवानको आराधना गर्ने हो, तर अहिले यो खर्चिलो प्रदर्शनको रूपमा परिणत भएको छ।

दोस्रो, तीज पर्वलाई भड्किलो तरिकाले मनाउने क्रममा परम्परागत मूल्य र संस्कारहरू हराउँदै गएका छन् । आधुनिकता र फेशनको नाममा महिलाहरूले परम्परागत पोशाक र संस्कारलाई बेवास्ता गर्न थालेका छन् । यसले हाम्रो सांस्कृतिक पहिचानलाई कमजोर बनाउँदछ । तीज पर्वको वास्तविक सौन्दर्य परम्परागत पोशाक, गीत, र नृत्यमा नै छ, जसलाई हामीले जोगाउनुपर्छ ।

तेस्रो, तीज पर्वलाई गलत तरिकाले मनाउने क्रममा सामाजिक असमानता र ईष्र्या बढेको छ । धनी र गरिबबीचको खाडल गहिरो बन्दै गएको छ । धनी महिलाहरूले महँगा कपडा र गहना प्रदर्शन गर्दा गरिब महिलाहरूमा ईष्र्या र असन्तुष्टि पैदा हुन्छ । यसले समाजमा विभाजन र असमानता बढाउँछ ।

चौथो, यस पर्वको एक महत्वपूर्ण अंश हो “दर“ खाने परम्परा, जहाँ महिलाहरू पर्वको अघिल्लो दिन विभिन्न परिकारहरू तयार गरी खाने गर्छन् । परम्परागत रूपमा, दरमा पोषिलो र स्वादिलो खाना खाने चलन थियो । तर, पछिल्ला केही वर्षहरूमा अत्यधिक चिल्लो खाना र मदिरा सेवन गर्ने प्रवृत्ति बढ्दै गएको छ । यसले स्वास्थ्य र सामाजिक जीवनमा नकारात्मक प्रभाव पार्दै आएको छ। दर खाँदा सन्तुलित आहारको महत्व बुझ्नुपर्छ र स्वास्थ्यलाई ध्यानमा राखेर पर्व मनाउनुपर्छ ।

अन्तमा, तीज पर्वलाई गलत तरिकाले मनाउने क्रममा वातावरणीय समस्याहरू पनि उत्पन्न भएका छन् । अत्यधिक पटाका पड्काउने, प्लास्टिकका सामग्रीहरू प्रयोग गर्ने, र फोहोर व्यवस्थापनमा लापरवाही गर्ने जस्ता क्रियाकलापहरूले वातावरणमा नकारात्मक प्रभाव पार्छ । हामीले वातावरणलाई ध्यानमा राखेर पर्व मनाउनुपर्छ ।

यसरी, तीज पर्वलाई गलत, भड्किलो, र खर्चिलो तरिकाले मनाउँदा समाजमा थुप्रै समस्याहरू उत्पन्न भएका छन् । तीज पर्वको वास्तविक उद्देश्यलाई बुझ्नुपर्छ र परम्परागत मूल्य र संस्कारहरूको सम्मान गर्नुपर्छ। सादगीपूर्ण तरिकाले पर्व मनाउँदा मात्र यसको वास्तविक सौन्दर्य र महत्व जोगाउन सकिन्छ । तीज पर्वलाई सही तरिकाले मनाएर हामीले समाजमा सकारात्मक परिवर्तन ल्याउन सक्छौं ।

मिनिता पौडेल- हाल राष्ट्रिय सहकारी बैँक सिन्धुलीको शाखा प्रमुख हुनुहुन्छ

spot_img

Hot Topics

Related Articles