सिन्धुली – कमलामाई नगरपालिका ४ का सन्तोष ढकालले गत वर्ष पुष अन्तिम मै खेतमा गहुँ छरि सक्नुभएको थियो । समयमा गहुँ छर्दा उत्पादन पनि राम्रो भएको थियो ।
यस वर्ष माघ अन्तिम हुन लागिसकेको छ तर ढकालले खेतमा अझै गहुँ छर्न सक्नुभएको छैन । हिउँदे वर्षा नभएको कारण गहुँ छर्न नसकेको उहाँले गुनासो गर्नुभयो । “गहुँ छर्नका लागि खेत भिजेको हुनुपर्दछ । आकाशे पानीको भर हो । पानी नपर्दा अहिले सम्म खेतमा गहुँ छर्न सकिएन ।” उहाँले भन्नुभयो ।
हिउँदमा पर्याप्त पानी नपर्दा किसानलाई चिन्ता थपिएको छ । सरकारी तथ्याङ्कअनुसार नेपालमा करिब ६० प्रतिशत नागरिक कृषिमा निर्भर रहेका छन् । तर उनिहरूलाई सिँचाईको पर्याप्त व्यवस्था भने हुन सकेको छैन । जसका कारण किसानले सिँचाईका लागि आकाशे पानीमा निर्भर हुनुपर्ने बाध्यता छ ।
पानी नपर्दा मकैँ, गहुँ लगायतमा बाली समयमा छर्न नपाएको किसानले गुनासो गरेका छन् । पानी नपरेका कारण कमलामाई नगरपालिका ४ का किसान जिवन थापाले पनि गहुँ छर्न पाउनुभएको छैन । “पानी पर्छ कि भनेर कुरेर बसेका छौँ । यति बेला गुहँ उम्रने समय हो ।” उहाँले भन्नुभयो । पानी नपरेको कारण खेतयोग्य जमिन बाँझै बसेको किसानले गुनासो गरेका छन् । कमलामाई नगरपालिका ३ चपौलीका सावित्रा कार्कि पानी नपरेको कारण खेतका सबै साग नै पँहेले भएको गुनासो गर्नुहुन्छ । “खेतका सबै तरकारी पँहेलो हुन थालेको छ । साग पनि राम्रो भएन्, पानी नभएको कारण सागकोे बोट नै सुक्न थालेको छ ।” उहाँले भन्नुभयो ।
सरकारी तथ्याङ्क अनुसार झन्डै साढे २६ लाख हेक्टर जमिन खेतीयोग्य रहेको नेपालमा १७ लाख ६६ हजार हेक्टर सिंचाईयोग्य जमिन छ । सरकारको पहलमा सिँचाइ सुरु भएको ९६ वर्षमा १० लाख हेक्टर जमिनमा मात्रै सिंचाई पुगेको छ । करिब ८ लाख हेक्टर जमिन आकाशे पानीकै भरमा छ । यसपटक आकाशे पानी नपर्दा बाली लगाउन ढिलाइ मात्रै होइन पानीका स्रोत पनि सुक्न थालेका छन् । जसका कारण बाली लगाउन नपाउने र लगाएको बाली समेत सुक्ने चिन्ता थपिएको छ ।
