सिन्धुली जिल्लाका अधिकांश स्थानमा धान बालीमा लाग्ने ब्लास्ट रोगको संक्रमण देखा परेको छ । कमलामाई नगरपालिका, दुधौली नगरपालिका, तिनपाटन गाउँपालिका तथा मरिण क्षेत्रमा यस्तो रोगको संक्रमण देखा परेको हो । धानको पातमा टीका पर्ने, खैरो, सेतो हुँदै जाने, अन्डा आकारको खैरो फैलँदै जानेजस्ता लक्षण देखा परेका कृषि ज्ञान केन्द्रका निमित्त प्रमुख श्री कृष्ण अधिकारीले बताउनुभयो । यस्तो लक्षण देखिएको रोगलाई ब्लास्ट रोग भनिन्छ । रोगको संक्रमण भएको धानको बिरुवा केही समयपछि पात सुकेर मर्ने गरेको छ । धान बालीमा रोग देखा परेको किसानको गुनासो आएपछि अनुसन्धान गर्दा ब्लास्ट रोगको संक्रमण भएको पाइएको कमलामाई नगरपालिकाका कृषि प्राबिधिक देवि सापकोटाले जानकारी दिनु भयो ।
धेरै वर्षा भए वा धेरै चर्को घाम लाग्दा पनि यस्तो रोगको संक्रमण हुन सक्ने सापकोटाले बताउनुभयो । यस्तो रोगको संक्रमण भएमा धानको बोट नबढ्ने, सुक्ने हुँदै जान्छ । सावित्री जातको धानमा ब्लास्ट रोगको संक्रमण छिटो फैलिने उहाँले बताउनुभयो । “जिल्लामा अहिले अधिकाश ठाउँमा सावित्री धान लगाइएको छ ।” प्राविधिक सापकोटाले भन्नुभयो, “सावित्री धानमा यो रोग सँग लड्ने क्षमता हुदैँन र छिटै संक्रमण हुन्छ ।” पानी वढि भएको कारण यो रोग संक्रमण देखिएको उहाँले बताउनुभयो । रोग नियन्त्रणको लागि ट्राइसाइक्लाजोल र कासुगामाइसिन नामक विषादि प्रयोग गरिरहेको प्राविधिक सापकोटाले बताउनुभयो । ब्लास्ट रोगको संक्रमण देखापरेपछि धान बाली लगाउने कृषकहरु चिन्तित बनेका छन् ।
यस्तै, तिनपाटन गाउँपालिकाका किसानले पनि धानबालीमा रोग देखा परेको गुनासो गरेका छन् । गाउँपालिकाका कृषि प्राविधिक अम्बिका आर्चयले गाउँपालिका क्षेत्र भित्रका अधिकाश स्थानमा लगाएको धानबालीमा ब्लास्ट रोग देखा परेको जानकारी दिनुभयो । रोग नियन्त्रणको लागि विषादि प्रयोग गरिएको उहाँले बताउनुभयो । अनुकूल वर्षा हुँदा समयमा धान बाली लगाइसकेका कृषक नियमित वर्षाबाट धानको राम्रो उत्पादन हुन्छ भन्नेमा आशमा थिए । रोग नियन्त्रणको लागि कृषि ज्ञान केन्द्रले प्राविधिक सल्लाह दिरहेको ज्ञान केन्द्रका निमित्त प्रमुख श्री कृष्ण अधिकारीले बताउनुभयो । किसान समयमै सजक भइ प्राविधिकको सल्लाह लिएर रोग नियन्त्रण गर्न प्रयास गरेमा रोगको संक्रमण नियन्त्रण हुने उहाँले बताउनुभयो । साथै उहाँले किसानलाई प्राविधिकको सल्लाह लिएर मात्र विषादि प्रयोग गर्न आग्रह गर्नुभयो । जिल्लामा १५ हजार ९ सय हेक्टर क्षेत्रफलमा धान खेती गरिन्छ । यस वर्ष १५ हजार २ सय ६४ हेक्टरमा रोपाइ भएको छ । यो कुल धान खेती हुने क्षेत्रफलको ९६ प्रतिशत हो ।
